Азот оксиді: Қазақстанда бұл қауіпті затқа қашан тыйым салынады?

Азот оксидінің жастар арасында кең таралуы мен оның адам денсаулығына қауіпті әсері қоғамда үлкен алаңдаушылық тудырып отыр. Бұл мәселе көптеген елдерде заңнамалық деңгейде шешіліп, аталмыш затқа қатаң шектеулер қойылған. Ал Қазақстанда оның ашық сатылуы жалғасуда, деп хабарлайды Uaqyt.info.

Бұл мәселе жайында ҚР Парламенті мәжілісінің депутаттары, наркологтар, сондай-ақ құқық қорғау органдары бірнеше рет дабыл қаққан болатын. Алайда бүгінгі таңда азот оксиді еліміздегі түнгі клубтар мен караоке-барларда еркін сатылып, жастар арасында танымалдыққа ие болуда.

Мәжіліс депутаты Темір Қырықбаев осы мәселені бірнеше рет көтеріп, мемлекет тарапынан нақты шаралар қабылдау қажеттігін атап өтті.

«Азот оксиді – жай ғана көңіл көтеру құралы емес, бұл – адам денсаулығына қауіпті зат. Біз бұл мәселеге немқұрайлы қарамауымыз керек. Басқа елдер сияқты заңды түрде тыйым салып, оның сатылуын қатаң бақылауға алу қажет», – деп мәлімдеді депутат.

Халықаралық тәжірибе көрсеткендей, көптеген мемлекеттер бұл затты есірткілер қатарына енгізіп, оның таралуын заң жүзінде шектеген. Мәселен, Нидерланды 2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап азот оксидін есірткі тізіміне қосып, оның сатылуына толықтай тыйым салды. Ұлыбританияда бұл затты заңсыз сақтағандар мен таратқандар 14 жылға дейін бас бостандығынан айырылуы мүмкін.

Ал АҚШ-тың Азық-түлік және дәрі-дәрмек қауіпсіздігін бақылау басқармасы (FDA) ресми түрде азот оксидінің жүйке жүйесін зақымдап, сал ауруына және өлімге әкелуі мүмкін екенін мәлімдеді.

Қазақстанда да бұл мәселеге шұғыл түрде назар аудару қажет. Астананың кейбір клубтарында бір ғана шарик 2000 теңгеден сатылып жатыр. Бұл затты түнгі клубтарда ғана емес, онлайн түрде тапсырыс беру арқылы да алуға болады. Жақында Ақтауда бір жігіт осы газды қолданғаннан кейін аяқ-қолынан жан кетіп, сал ауруына шалдыққаны белгілі болды. Ресейде азот оксидін пайдаланудан бірнеше өлім жағдайлары тіркелді.

Бүгінде Қазақстан – әділеттілік қағидаттарына негізделген заң үстемдік ететін мемлекет құру жолында. Сондықтан есірткі заттары мен қауіпті химиялық заттардың таралуына жол бермеу – басты міндет. Мемлекет азаматтарының денсаулығын қорғау үшін заңнамалық шаралар қабылданып, азот оксидін есірткі тізіміне енгізу мәселесі күн тәртібінде қарастырылуы тиіс.

Парламент пен құқық қорғау органдары бұл мәселеге ерекше назар аударып, қажетті шараларды қабылдауы керек. Қазақстан азаматтарының денсаулығы мен қауіпсіздігі үшін бұл бастаманы қолдау – қоғамның ортақ міндеті. Мәжіліс бұл мәселені көтере отырып, жастарды қауіпті заттардан қорғауға және заңнаманы жетілдіруге шақырады.